Dawna fabryczna kotłownia otrzyma nowe życie

Strona główna ❯ Aktualności ❯ Dawna fabryczna kotłownia otrzyma nowe życie

Hala „Łęka” (H7) jako element drugiego etapu Fabryki Pełnej Życia w opisie architekta Jana Muszyńskiego.

Centralną przestrzenią nowego założenia urbanistycznego Fabryki Pełnej Życia jest, realizowany w pierwszym etapie, Zielony Rynek, plac o wymiarach 40 x 40 metrów. Przewidziany do realizacji w drugim etapie budynek oznaczony w planach jako H7, tak samo jak budynki H3 (hala „Ząbkowice”) i H4 (pasaż „Reden”), jest zlokalizowany bezpośrednio przy tej najważniejszej przestrzeni przyszłego centrum miasta.

Prace nad halą H7 doprowadzą do powstania niezwykle ciekawego obiektu, który zamknie rynek od strony zachodniej. Dzięki oryginalnej historycznej fasadzie, będzie on bezpośrednio wskazywał na industrialną przeszłość nowego centrum Dąbrowy Górniczej, a przede wszystkim stanie się nowoczesnym obiektem gastronomiczno-usługowym.

HISTORIA I INDUSTRIALNY CHARAKTER

Pochodzący z 1910 roku budynek to była kotłownia fabryki obrabiarek „Defum”, miejsca, które przez ponad sto trzydzieści lat odgrywało ważną rolę w przemysłowej tkance Dąbrowy Górniczej. Dzięki wykorzystaniu cegły klinkierowej oraz solidnym konstrukcjom stalowym, hala zachowała swój wyjątkowy charakter. Planowana modernizacja zakłada ochronę i odświeżenie jej przemysłowej tożsamości, jednocześnie przekształcając obiekt w nowoczesną przestrzeń o funkcji usługowej.

Osobny aspekt stanowi kwestia kształtowania elewacji północnej, która będąc ścianą wewnętrzną, po wyburzeniu części budynku, stanie się de facto ścianą zewnętrzną. W tym miejscu zaplanowano stworzenie tzw. zielonej fasady, która w wyraźny sposób zwiększy ilość zieleni w Fabryce, a dodatkowo będzie bezpośrednim nawiązaniem do nowej proponowanej nazwy obiektu – hala „Łęka” (od nazwy jednej z dzielnic Dąbrowy Górniczej).

Trzeba zaznaczyć, że w trakcie intensywnej eksploatacji w budynku zostały wprowadzone zmiany elewacji obejmujące przebicia technologiczne, montaż urządzeń technicznych (np. rurociągów) oraz nowych otworów wejściowych i okiennych. Szczególną szkodę wyrządziły działania polegające na poszerzaniu otworów okiennych i drzwiowych. Dlatego przeprowadzono kwerendę w archiwach celem odtworzenia zwieńczeń wschodniej fasady obiektu. Znalezione rysunki pozwalają na sformułowanie propozycji nowego zwieńczenia.

Generalna zasada kształtowania charakteru wnętrz ma polegać na utrzymaniu industrialnego charakteru obiektu. Ma temu służyć, m. in. zachowanie możliwie wielu elementów wnętrza hali byłej kotłowni. Warunkiem zachowania tych detali powinien być brak kolizji z projektowanym wyposażeniem, zarówno techniczno-technologicznym, jak i aranżacją i umeblowaniem.

Aby otworzyć halę „Łęka” na Zielony Rynek, jej północna część zostanie wyburzona na długości 17,5 m. Wyburzenie obejmie najbardziej zniszczone fragmenty budynku. Pozwoli to na lepszy dostęp do nowego rynku od strony pasażu wzdłuż starej konstrukcji suwnicowej, a tym samym wejścia na teren Fabryki Pełnej Życia od strony odnowionego dworca PKP z  centrum przesiadkowym.

ZAŁOŻENIA FUNKCJONALNO-UŻYTKOWE OBIEKTU

Główną częścią budynku pozostanie otwarta hala, której posadzka, nieco obniżona w stosunku do poziomu terenu, zapewni wyjątkową percepcję wewnętrznej przestrzeni (obecnie posadzka hali znajduję się ok. 1m poniżej poziomu terenu).

Będzie to z pewnością bardzo atrakcyjne rozwiązanie dla wchodzących i da dodatkowe wrażenie przestronności wnętrza. Aranżacja wnętrza z projektowaną antresolą i galerią prowadzącą na zaplecze kuchenno-socjalne zostanie podporządkowana osiom fasad i wejść głównych.

Adaptacja budynku byłej kotłowni na funkcję gastronomiczno-usługową zabezpieczy go przed dalszą degradacją i doprowadzi do należytego stanu technicznego. Dodatkowo   budynek zyska nowe wyposażenie techniczne i będzie posiadał pożądane, współczesne parametry cieplne oraz eksploatacyjne.

Projektowana powierzchnia użytkowa wynosząca 779 m² pozwoli na aranżację dwóch głównych stref konsumpcyjnych na parterze oraz dodatkowej strefy – na antresoli.

Osobne wejścia (z dwóch, równoległych pasaży) połączone galerią wewnętrzną na poziomie terenu umieszczone będą na głównych osiach kompozycyjnych fasady wschodniej, od strony rynku.

Na dwóch poziomach przewidziano ok. 200 miejsc konsumpcyjnych. Główny bar (lub np. scena), opleciony galerią antresoli i ulokowany w centralnym punkcie hali, będzie dostępny z każdej części obiektu.

Pod wschodnią częścią antresoli umieszczono wydzieloną strefę wielofunkcyjną w układzie „półpodestowym” z zastosowaniem dodatkowego podpiwniczenia dla lepszego wykorzystania powierzchni. Galeria łącząca antresolę z zapleczem będzie stanowiła estetyczny zwornik wnętrza.

INDUSTRIALNA TOŻSAMOŚĆ HALI „ŁĘKA”

Zachowanie oryginalnych elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych hali „Łęka” to kluczowa wytyczna dla jej przebudowy. Ceglane ściany, stalowe, ażurowe dźwigary dachu oraz wielkopowierzchniowe świetliki zostaną odnowione i staną się charakterystycznymi elementami nowej aranżacji wnętrza.

Zdemontowane elementy, w tym kotły z osprzętem, stalowe galerie czy żeliwne słupy zostaną wykorzystane jako artefakty zarówno w budynku H7, jak i w innych częściach Fabryki Pełnej Życia. Dzięki temu zostanie zachowany industrialny duch obiektu z  jednoczesnym nadaniem mu nowoczesnego wymiaru.

Zasada wprowadzania nowych elementów konstrukcyjnych ma polegać na ich łączeniu w sposób szczery, widoczny i czytelny. Ewentualne nowe elementy konstrukcyjne mają manifestować swoją obecność i odmienność: dystansem, materiałem, fakturą i kolorem – zgodnie z założeniem obowiązującym dla całego projektu nowego centrum Dąbrowy Górniczej.

Ponieważ hala dawnej kotłowni jest obiektem wysokiej klasy pod względem plastycznym, szczególnie ważnym jako jedna z pierzei Zielonego Rynku, kompozycja układu wnętrza ma być podporządkowana osiom fasad wschodniej i południowej. Dlatego jej użytkownicy lub najemcy zostaną zobligowani do wykonania projektu aranżacji wnętrza dawnej kotłowni zgodnie z wytycznymi i w uzgodnieniu z właścicielem, czyli spółką rewitalizacyjną Fabryka Pełna Życia.

Architekt Jan Muszyński, FABRYKA PEŁNA ŻYCIA, 12.01.2025